Bekorchi ko'nglim

Hurmatli banklar stipendiyalarni vaqtida beraylik! Biroz oldin “Sanjarsaid.uz” orqali 500 ming so‘mga qanday qilib bir oy yashash mumkinligi haqida yozilgan postni o‘qib qoldim. “Vot.uz” muallifi Janona Ahmedova bu mas’ulyatli ishni o‘z bo‘yniga olishga qaror qilibdi. Ushbu qiz bir oy emas 10 kun, kuniga 16600 so‘mdan pul ishlatib yashab ko‘ribdi va har kungi xarajatlarini saytida yoritib boribdi. Janona ham o‘zimizga o‘xshagan talaba ekan. 500 mingga bir oy yashash mumkinmi rostdan? Men ham bir oylik xarajatlarimni nari-beri hisoblab chiqdim va bu eksperement... Qisqasi oxirida o‘zilar hisob-kitob qilib olasizlar. Ertalab soat 10:00 da uyg‘onaman. To‘rt yildan beri tushlikdan keyin o‘qiyotganimiz uchun bu muammo emas. Yuvinib soch-soqolni to‘g‘irlaguncha soat 11:00 bo‘ladi. Kvartiram va universitetim orasi 3 kilometrgina chiqqani uchun piyoda yo‘lga chiqaman. 25 daqiqada o‘qishimiz yonidagi “Zelyonka” oshxonasiga yetib boraman. Yarim soat telefonimni chuqalab soat 12:00 bo‘l

-Iyee Xolmat aka, o’zizmisiz? -O’zimman inim Nortoy, o’zimman. -Sizni Toshkentga ko’chib ketdi deyishgandi-ku? -Qaytip keldim mana. -Nega qaytib keldingiz? -Eee gapirsam gap ko’p. Boshqa sapar atyip berarman. -Odam qiziqdi-da Xolmat aka. Keling mana bu yerga o’tiring, qani-qani... Zulfiya choy obkel. Bir boshidan boshlangchi aka. Qachongacha yangiliklarni qo’shni ko’chadagi “Sora CNN”dan eshitamiz. -Boshshidan boshlayma? -“Buyuk portlash”da Yerning paydo bo’lishidan emas, Toshkentga ketishizdan boshlang. -Undaq chig’an bo’lsa, bitta bolish ham obchiq. Jonboshlab so’zlap beraman. -Zulfiya bitta yostiq ham olib chiq. Qani aka... -Shu desang, o’zingdan qolar gap jo’q. Ekki yuzta qo’yni bog’ip, yarim gektar yerda dehqonchiliq qilib, jeganim ovzimda, jemaganim ketimda dorya bo’lib oqib jotardi. Minadaylik paytimda, otam rahmatli “Ertaga katta jayga ishga kirib ketsa diplom kerak bo’ladi”deb zauchna o’qishga topshirtirudi. To’rtta qiltiriq echkini sotip, pulini domlal

-O’rningdan qimirlama bolam, yotaver. -Yo’q-yo’q yaxshiman onajon. Shifokor o’rningdan bemalol turishing mumkin dedi. -Ehtiyot bo’lginda... Yigit krovatidan oyog’ini yerga tushirib, qaddini rostlamoqchi bo’ldi. Ammo boshi aylanib ketdi. -Yotaqolgin bolam... -Yo’q men turishim kerak ona. Yotsam yotib qolaveraman. Shafaqni ko’rmoqchiman, kun botishini tomosha qilish biram mazza-ki. Samarqandga borganimda tong otishini ko’rgan edim, endi ufqni ham ko’rmoqchiman. Yana o’rnidan turishga harakat qildi. Bu safar o’zini eplay oldi. Ona-bola birga qo’ltiqlashib tashqariga yo’l olishdi. Koridordan yurib borishar ekan, yo’ldan chiqqan xamshira-yu, vrachlarning hammasi yer chizib qolishardi. Ertaga unga javob berishadi. Kasali o’tib ketgan ekan, imkoni bo’lmadi. Bu yog’i endi faqat Ollohdan. Qirq kunga yaqin davolandi o’ziyam. Bu vaqt davomida unga hammaning mexri tushib qoldi. Ko’ngli ochiq, sodda, bilimga o’ch yigit edi. Ayniqsa hamshiralar bilan xazillashishni yaxshi ko’rardi. O’z

 Inson ruhiyatining shakllanishiga siz bilan biz e'tibor bermaydigan omillar ta'sir ko'rsatadi. Zigmund Freyd Yan juda nimjon bo’lib tug’ilgandi. Ikki yoshga kirsa ham, hali tili chiqmaganidan otasi Stefan va onasi Anna xavotirga tushib qolishdi. Bolalar shifokoriga murojat qilishdi. Shifokor buning sababini bolaning asab tizimi zo’riqqanligi va nimadandir qattiq qo’rqqanidan deya izohladi. Bu o’tkinchi ekanligini, ma’lum bir vaqtdan so’ng o’tib ketishini aytdi. Agarda imkoni bo’lsa, bolaga gapiradigan to’ti olib berishlarini so’radi. Bu uning nutqi rivojlanishida yordam beradi dedi. Stefan qariyb ikki hafta butun Pragani aylanib, gapiradigan to’ti topa olmadi. Bugun ham tushkunlikka tushib uyiga qaytar ekan, yo’lda bir otaxonning bankada nimadir sotayotganini ko’rib qoldi. Otaxon baqirib: “Tilla baliqchlar bor. Uyingizga baxt, omad, boylik olib keladi. Obqoling... Bittagina goliafim ham qoldi. Xuddi bulbuldek sayraydi...Obqoling...”derdi. Stefan yaqinroq b

Rashidjonning olamdan o’tganiga yaqinda bir yil to’ldi. Bevasi Odinaxon qo’lidan kelgancha barcha rasm-rusmlarni ado etdi. Qarindoshlari ham qarab turishgani yo’q. Baraka topishsin hammasi. Bechora eri yosh ketdi. Endigina qirq uchga kirgandi. Odinaxon u bilan o’tgan umriga hech ham achingan emas. Bariga shukr qilib yashadi. Hayotning o’ziga yarasha qiyinchiliklarini birga yengishdi. Qancha-qancha niyatlarini amalga oshirishdi. Amalga oshmagan orzulari ham bisyor edi. Nima ham qilardi. Taqdir ekan. O’lim haq. Oshxonada xontahta yonida o’tirib shularni hayolidan o’tkazar ekan,eshikdan o’g’li kirib keldi: -Assalomu alaykum oyijon. Yaxshi o’tiribsizmi? -Vaalaykum assalom bolam. Yaxshiman. Shu mahalgacha o’zing qayerda yuribsan? -O’rtoqlarim bilan ko’chada o’tirgandik. -Bir og’iz aytib ketsang bo’lmaydimi? Sendan havotirlanib o’tiribman axir. -Nega havotirlanasiz?! Yosh bola emasman-ku. Mayli,men charchadim. Xonamga kirib uxlayman. Siz ham yaxshi dam oling. -Ovqatlanmaysanmi?

...Jamshid Rustam “Kapgir”ni qorniga pichoqni bir nacha bor tiqadi-da,o’z hohishi bilan “Toshturma”ga boradi. Axir yana qayerda,hech tayinli ish qilmasdan,tekin ovqat va joy topish mumkin ...    Bularning barchasi Jamshidning miyyasida ro’y berayotgan edi. To’g’ri u Rustam “Kapgir” tufayli qamoqqa tushdi,lekin hozir o’ch olishning mavridi emas. Kallani ishlatish kerak,kallani. O’zicha hayolida bir nimalarni rejalashtira boshladi... -Demak,mening aytganlarimning barchasi to’g’ri chiqdi shundaymi? -Albatta Rustam aka! -Bundan keyin meni Rustam aka demang iltimos. Rustam “Kapgir”deng. -Nega “kapgir”? Rustam deraza tarafga o’girildida boshining orqa qismini ko’rsatdi: -Ko’rayapsizmi Jamshidjon manabu  yerning tekkisligini. Xuddi “kapgir”ga o’xshaydi. Sizningcha bu yer nega tekkis bo’lib qolgan? -Yoshligizda beshikda ko’p yotgan bo’lsangiz kerak-da... -Ho’sh-ho’sh...davom eting. -Demak,ko’p farzandli oiladan bo’lsangiz kerak. Kenja farzandsiz.Ota-onanizni mexri boshq

-Kechirasiz mumkinmi? -Kelavering,yaxshimisiz do’stim Bahrom? Adashmasam,yoningizdagi kishi mening yangi xonadoshim bo’lsa kerak. -Haa... -To’xtang o’zim topaman. Ismningiz nima edi? Ha,ha sizni! Axir bu yerda uchchalamizdan boshqa hech kim yo’q-ku. Buning ustiga men Bahromni ismini bilaman. -Jamshid Qodirov. -Xursandman. Rustam “Kapgir” qo’liga Iphone-6Plus telefonini olida-da,bir nimalarni yoza boshladi. Oraga noqulay sukunat cho’kdi. Bahodir: -Rustamjon? -Ming bor ma’zur tutasizlar. Berilib ketibman. Demak,Jamshid siz 1981-yili Surxondaryoning Sariosiyosida tug’ilgansiz,besh yoshligizda suvchechak, to’qqiz yoshligizda bezgak bilan og’rigansiz. Sportning kurash turi bilan olti yoki yetti oy shug’ullangansiz,keyin belingiz singani sababli katta sportdan ketgansiz. Maktabni a’lo baholarga bitirgansiz,hatto bitiruv kechasida maktabiz direktori sizga soat ham sovg’a qilgan. Keyin esa,ToshMIga kiraman deb Toshkentga kelgansiz.Afsuski,kelgan kuningiz bittasi bilan janjal

  Insof bilan-da,endi odamlar. Jonga tegdi-ku bu qog’ozbozliklaring. Ayniqsa,davlat tashkilotlari. Erkakligining haqida ham spravka so’raydigan davrga keldik menimcha. Adashib kursiga o’tirib qolganlar tiqilib ketdi. Na bilimi bor na dunyoqarashi. Butun dunyo fuqarolarga yengillik yarataman deb yangiliklarga qo’l urayotgan,millionlab pul ajratayotgan mahalda,biznikilar haliyam “otangga bor,engaga bor”,undan qo’g’oz olib kel, bunga ko’rsat. O’sha sakkiz soat navbatda turib,palon pul berib olgan bir parcha qo’g’ozingga qarashmaydi ham. Qaragandayam nima deb yozilganini tushunmaydi ko’pchiligi. Lekin obkelishing kerak. Ertaga bu qog’ozing o’sha muassasani xojatxonasida yotadi. Yo’q,baribir obkelishing kerak. Unaqamasda endi. Padar lanat kompyuterni nega yaratib qo’ydi bu odamzod?! Internetnichi?! Qo’shiq eshitish,kino ko’rish uchun emasdir harqalay. Shundan foydalan! Tushunmasang,aqling yetmasa,boshqalardan talab qil yoki joyingni bo’shat. SSSRda qotib qolgan boshing bilan nimaga erisha

  2050-yil. Bahor. Ayni sariq tutga maza kirgan mahal. To’ra aka ketmonini yelkasiga qo’ygancha paxta dalasi tomon ketmoqda. U oddiy ishchi. Abdurasul fermerning yuzlab ishchilaridan bittasi. O’tgan kungi yomg’ir chakki yog’di-da,endi ish yana bittaga ko’paydi. Paxtani “qatqaloq” qilish kerak. To’ra aka o’ziga ajratilgan “gektar”ni sekin, bir boshidan “qatqaloq” qila boshladi. Shunda To’ra akadan uncha uzoq bo’lmagan joyga,osmondan nimadir tushib,yerga shunaqangi urildi-ki,Tora aka 8 metr uzoqq uchib ketdi. “Obboo,yana Komiljonni hotini otvordimi deyman-da”deya hayolidan o’tkazdi. Keyin o’z tomorqasida emas,dalada ekanligi esiga tushib qoldi. Sekin-asta yoninga borsa yo’q,boshqa narsa. Yer ancha o’yilib qolgan. Yana qanaqir tutun ham chiqyapti. Tutun tarqalgach,g’ira-shira 120 kilo osh damlasa bo’ladigan qozonga o’xshash narsa ko’rindi. To’ra aka borib ketmoni bilan bir ikki “ting’illatdi”. Hech nima yo’q. Qattiqroq ham urib ko’rdi. Baribir hech nima yo’q. Endi ketmonini orqa tarafi